The Village of Olympos – A Self-sustainable Settlement:
On the beautiful island of Karpathos exists a special traditional settlement … Olympos. Olympos which has 500-556 inhabitants is located on a hilltop, built at an altitude of 250 meters. It was founded about 5 centuries ago, when a powerful earthquake destroyed the coastal town of Vrukounta from residents of ancient Vrukounta and of Nisiros, in an effort to protect themselves from the attacks of the Arabs and the pirates.
The natural protective screening was the safest haven to protect them from pirates. With a magnificent view to the Aegean Sea Olympos has been described as the balcony of the Aegean Sea. Its name is due to the landscape, the high mountain, which looks like the scenery of Mount Olympus and so the locals named it Olymbos or Elympus. Because of its location the site remained isolated from the rest of Greece which retains up until now a unique place and tradition. A place where it seems time has stood still.
“Olymbos was and is a self-sustainable settlement and as the locals say with pride, the only product they needed to import was sugar. All the rest they made on their own from the bread, to the clothes and shoes (known as stivania) until its customs and traditions, and even their music that they have inherited from the god Apollo, the god of the sun and of music.”
A characteristic of this area is their local traditional clothes that are worn by the women of Olympos even today. A picturesque village, Olymbos is characterized by the white houses, the bright colors, narrow streets, windmills, traditional ovens, the churches, the women who continue to wear their traditional costumes, the traditional tools in agricultural production. Olymbos is simply a living museum.
To become autonomous the locals exploited the waters and made fields and crops. Together with the crops, the sea, animals, windmills, stoves they have created a self-supportive life.
They are a society shepherds, farmers, and bricklayers, carpenters, footwear and involved with tourism.”
“The architecture of the village is shaped to fit the social classification of its residents. The upper stratum of society, the archontoloi are the kanakarides meaning the first born sons of each family who lived in the area around the castle and the outside kamara. In the middle of the village were the medium farmers with the arable crops. In the lower village lived the people without much real estate.
The social classes were determined by the customary law of succession of Olympos. The kanakaris, the first born son of each family, has the exclusive right to the property of his father. Respectively, the kanakara, the first born daughter of each family has the exclusive right to property of the mother. The other children do not have a right to the property of their parents’ only to that which was acquired after their marriage and shared divided equally among all the children.
Each kanakaris was obliged to marry a kanakara. The first born woman stayed home and did the lighter work of embroidery, sewing and other lighter work of the house, in contrast with the other sisters, who did all the heavy farm work. The kanakara of each family distinguished herself from the other sisters from the luxurious dress and rich jewelry she wore.
The limited amount of land made it necessary for many to migrate to other places for work. So, many are located in Piraeus, Rhodes, Kasos and Crete but also abroad as in Iran, Sudan, Ethiopia and after 1900 more systematically in the United States, Canada and Australia. Thus, the customary law of the kanakarides weakened for practical reasons.
However, the manners and customs keep well up to this date. Women still wear for all their activities the traditional woven costumes, even outside Karpathos. In their rich ceremonials the traditions of marriage, Easter, the ceremony of name of the seven that occur on the first seven days of life of the newborn, still stand out.
The architecture of the houses still follow the room layout and the structure reflects the material needs of the family. The houses are usually built in figure Γ and consist of a large rectangular room, the so-called big house, a smaller room and another, the cell, which usually is used as kitchen. All the houses are lavishly decorated with woven materials woven by the local women with bold colors and designs from everyday life.
The main social center of the village is the church. Each religious and social event takes place around the perimeter of the church. The largest and most important celebration of Olympos is the festival in celebration of Saint John on the 29th August which takes place in a secluded chapel away from the village.
The unique ritual following the celebration by the residents of Olympos gathers the interest of not only simple visitors from all over Greece but that of Anthropologists and ethnologists that come to study the traditions, customs of Olympos.” (http://www.pass2greece.gr/afieroma_det.asp…).
Women in Olympos were always an important part in maintaining the family since many times women undertook the work of the men (fields, mills, the home, the children) when they had to leave in search of work. Because of the women, Olympos has been able to sustain their customs, the culture. Their pride is one of the reasons they continue to wear their local dress wear.
Videos: https://www.youtube.com/watch?v=DwgMXbVsdtU
http://girismata.skai.gr/default.asp?pid=2&rid=49
https://www.youtube.com/watch?v=haRg6aM0nsk
https://vimeo.com/38306116
A facebook page of Olympos:
https://www.facebook.com/Olymbos
(These photos are not taken by me)
Το Παραδοσιακό Χωριό Όλυμπος της Κάρπαθου:
Στο πανέμορφο νησί της Καρπάθου βρίσκεται ένας ιδιαίτερος παραδοσιακός οικισμός… η Όλυμπος. Η Όλυμπος που έχει 500-556 κατοίκους βρίσκεται στην κορυφή ενός λόφου, χτισμένη σε υψόμετρο 250 μέτρων. Ιδρύθηκε πριν από 5 περίπου αιώνες, όταν ένα ισχυρός σεισμός κατέστρεψε την παραλιακή πόλη Βρυκούντα από τους κατοίκους της αρχαίας Βρουκούντας και της Νισύρου, σε μια προσπάθειά τους να προστατευτούν από τις επιδρομές των Αράβων και των πειρατών. Η φυσική θωράκιση αποτελούσε το ασφαλέστερο καταφύγιο για να προφυλαχθούν από τους πειρατές.Με μια θαυμάσια θέα προς το Αιγαίο Πέλαγος έχει χαρακτηριστεί ως το μπαλκόνι του Αιγαίου.
Η ονομασία της είναι λόγω του τοπίου, στο ψηλό βουνό, που μοιάζει στο ορεινό τοπίο του Ολύμπου και έτσι οι ντόπιοι την ονόμασαν Όλυμπος ή Έλυμπος. Λόγω της τοποθεσίας της παρέμεινε απομονωμένη από τις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας και διατηρεί μέχρι και σήμερα μια ξεχωριστή παράδοση. Ένα μέρος όπου φαίνεται να έχει σταματήσει ο χρόνος.
“Όλυμπος ήταν και είναι αυτόνομος οικισμός και όπως λένε με υπερηφάνεια οι ντόπιοι, το μόνο προϊόν που χρειάζονταν να εισάγουν ήταν η ζάχαρη. Όλα τα υπόλοιπα τα έφτιαχναν μόνοι τους από το ψωμί, τα ενδύματα και τα υποδήματα τους (τα γνωστά στιβάνια) μέχρι τα έθιμα και τις παραδόσεις αλλά και τη μουσική που τους κληροδοτήθηκε από τον θεό Απόλλωνα, τον θεό του ήλιου και της μουσικής.”,
Χαρακτηριστική είναι η παραδοσιακή ενδυμασία της περιοχής που φοριέται ακόμα και σήμερα από τις γυναίκες της Ολύμπου.
Ένα γραφικό χωριό η Όλυμπος χαρακτηρίζεται από τα κάτασπρα σπίτια, τα έντονα χρώματα, στενά δρομάκια, τους ανεμόμυλους, τους φούρνους, το καμπαναριό της εκκλησίας, τις γυναίκες που συνεχίζουν να φοράνε τις παραδοσιακές τους φορεσιές, τους γλωσσικούς τους ιδιωματισμούς, τα παραδοσιακά εργαλεία στην αγροτική παραγωγή όπως το ξύλινο άροτρο. Η Όλυμπος αποτελεί απλά ένα ζωντανό μουσείο.
Για να γίνουν αυτόνομοι εκμεταλλεύτηκαν τα νερά και έφτιαξαν χωράφια και καλλιέργειες. Μαζί με τις καλλιέργειες, τη θάλασσα, τα ζώα τους, τους ανεμόμυλους, τους φούρνους τους δημιούργησαν μια υποστηρικτική ζωή.
Αποτελούν μια κοινωνία κτηνοτρόφων, γεωργών, αλλά και οικοδόμων, ξυλουργών, υποδηματοποιών και πλέον εμπλεκομένων με τον τουρισμό.
Η αρχιτεκτονική του χωριού ακολουθεί την επικλινή διάταξη του χώρου η οποία υπογραμμίζει και την κοινωνική διαβάθμιση των κατοίκων της Ολύμπου. Η ανώτερη κοινωνική τάξη, το αρχοντολόι, είναι η κανακάρηδες, δηλαδή οι πρωτότοκοι γιοί της κάθε οικογένειας που μένουν στην περιοχή γύρω από το Κάστρο και την Έξω Καμάρα. Στο Μέσα Χωριό βρίσκονταν οι μεσαίοι κτηματίες με τα συρούμενα (καλλιεργήσιμα) χωράφια. Στο Κάτω Χωριό κάθονταν οι τρούσοι ή φούρλοι, άνθρωποι χωρίς κτηματική περιουσία και επομένως χωρίς λόγο για τα κοινά.
Οι κοινωνικές τάξεις καθορίζονταν από το εθιμικό κληρονομικό δίκαιο της Ολύμπου. Ο κανακάρης, ο πρωτότοκος γιός της κάθε οικογένειας, έχει το αποκλειστικό δικαίωμα στην περιουσία του πατέρα του. Αντίστοιχα, η κανακαρά, η πρωτότοκη κόρη κάθε οικογένειας έχει το αποκλειστικό δικαίωμα στην περιουσία της μητέρας. Τα άλλα παιδιά δεν έχουν δικαίωμα στην περιουσία των γονιών τους παρά μόνο σε αυτή που αποκτήθηκε μετά το γάμο τους και κατανέμεται εξίσου μεταξύ όλων των παιδιών.
Ο κάθε κανακάρης ήταν υποχρεωμένος να παντρευτεί κανακαρά. Η πρωτότοκη έμενε στο σπίτι και καταπιανόταν με το κέντημα, το ράψιμο και άλλες ελαφρές δουλειές του σπιτιού, σε αντίθεση με τις αδελφές της, που έκαναν όλες τις βαριές γεωργικές εργασίες. Η κανακαρά της κάθε οικογένειας ξεχώριζε από τις αδελφές της εύκολα από το πολυτελές φόρεμα και τα πλούσια κοσμήματα που φορούσε.
Η περιορισμένη έκταση καλλιεργήσιμης γης κατέστησε αναγκαίο για πολλούς να μεταναστεύσουν σε άλλα μέρη για να εργαστούν. Έτσι, βρίσκονται στον Πειραιά, τη Ρόδο, την Κάσο και την Κρήτη αλλά και στο εξωτερικό όπως στο Ιράν, το Σουδάν, την Αιθιοπία και μετά το 1900 πιο συστηματικά κυρίως στις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Αυστραλία. Έτσι, το εθιμικό δίκαιο των κανακάρηδων ατόνησε για πρακτικούς λόγους.
Ωστόσο, τα ήθη και τα έθιμα καλά κρατούν μέχρι και σήμερα. Οι γυναίκες εξακολουθούν να φορούν για όλες τους τις δραστηριότητες τις παραδοσιακές υφαντές φορεσιές, ακόμα και εκτός Καρπάθου, ενώ στο πλούσιο εθιμοτυπικό ξεχωρίζουν οι παραδόσεις του γάμου, του Πάσχα, η τελετή της ονοματοθεσίας των εφτά που γίνεται τις πρώτες επτά ημέρες ζωής του νεογέννητου.
Η αρχιτεκτονική των σπιτιών ακολουθεί τη διάταξη του χώρου και η δομή του αντανακλά τις υλικές ανάγκες της οικογένειας. Τα σπίτια είναι συνήθως χτισμένα σε σχήμα Γ και αποτελούνται μια μεγάλη ορθογώνια αίθουσα, το λεγόμενο μεγάλο σπίτι, ένα μικρότερο δωμάτιο και ένα άλλο ακόμη, το κελί, που συνήθως χρησιμοποιείται ως κουζίνα. Όλα τα σπίτια είναι πλούσια διακοσμημένα με υφαντά που υφαίνουν οι ντόπιες με έντονα χρώματα και σχέδια από την καθημερινότητα.
Το κύριο κοινωνικό κέντρο του χωριού είναι η εκκλησία. Κάθε θρησκευτική και κοινωνική εκδήλωση λαμβάνει χώρα γύρω από τον περίβολο της εκκλησίας. Η μεγαλύτερη και σημαντικότερη γιορτή της Ολύμπου είναι το πανηγύρι του Άη Γιάννη στις 29 Αυγούστου που γίνεται σε ένα απομονωμένο ξωκλήσι μακριά από το χωριό. Το ιδιαίτερο τελετουργικό που ακολουθούν στο πανηγύρι οι κάτοικοι της Ολύμπου συγκεντρώνει το ενδιαφέρον όχι μόνο απλών επισκεπτών από όλη την Ελλάδα αλλά και ανθρωπολόγων και εθνολόγων που έρχονται για να μελετήσουν τα έθιμα της Ολύμπου.”
(http://www.pass2greece.gr/afieroma_det.asp…).
Η γυναίκα στον Όλυμπο αποτελούσε πάντοτε σημαντικό μέρος στην διατήρηση τις οικογένειας μιας και πολλές φορές οι γυναίκες αναλάμβαναν τις δουλειές των αντρών (χωράφια, μύλους, το σπίτι, τα παιδιά) όταν έπρεπε να φύγουν στην ξενιτειά. Λόγω των γυναικών μπόρεσαν να συγκρατηθούν τα ήθη και τα έθιμα, η κουλτούρα τους. Η υπερηφάνεια τους είναι ένας λόγος που εξακολουθούν να φοράνε τις τοπικές τους ενδυμασίες.
Βίντεο:
https://vimeo.com/38306116
https://www.youtube.com/watch?v=DwgMXbVsdtU
http://girismata.skai.gr/default.asp?pid=2&rid=49
https://www.youtube.com/watch?v=haRg6aM0nsk
Και αν θέλετε να κάνετε like στην σελίδα του Όλυμπου:
https://www.facebook.com/Olymbos